Eskimo Kar Gözlüğü

Eskimo kar gözlüğü (İng. Eskimo snow goggles, Inuit snow goggles, Inupiaq snow goggles, Yupik snow goggles, Eskimo snow blinders, Inuit sun glasses), bütün Eskimo-Aleut halkları tarafından kullanır. Kar körlüğünden korunmak için[9] Eskimolar kar gözlüklerini yörelerindeki morsun fildişi, balina kemiği, rengeyiği ile sığın boynuzu, kemiği, toynağı, tahta, ladin odunu, huş kabuğu gibi yerli malzemeyi kullanarak yaparlar. Bağlama ipi olarak rengeyiğinin tendon kirişleri kullanılır. Kemik ya da fildişinden (şimdilerde ise tahtadan) yapılan kar gözlüklerine çizgi biçiminde çok dar görme yarığı açılır. Parlamayı azaltmak için iç yüzeyinde is kullanılır. Londra'da British Museum'da kemik ve diğer malzemelerden yapılmış Sibirya, Alaska ve Grönland kar gözlükleri bulunur. Eskimo kar gözlüklerinin yapımında en çok kullanılan malzeme rengeyiği boynuzudur. Fildişi ve kemik de kullanılan diğer malzemedir. Tahta kullanımı ticaretin gelimesinden sonra olmuştur. Eskimo kar gözlükleri yüze (göz ve burun köküne) uygun yapılır. Eskimo kar gözlükleri pinhole spectacles olup glasses sayılmazlar. Eskimo kar gözlükleri hem kardan ve buzdan yansıyan güneşin ultraviyole ışıklarından gözü kar körlüğüne karşı korumak, hem de dar görme yarığının stenopaeic etkisi sebebiyle 3 diyoptriye eşdeğer görme gücü artırılır. Aynı zamanda Eskimolardaki yüksek miyopi oranını düşürmeye yardımcı olabilir. Avcılık (ve buna bağlı olarak da hayatta kalma) ancak iyi görme gücüyle verimli olabilir. Kar ve deniz buzu üzerinde saatlerce seyahat edenlerin ya da avlananların güneş ışığının kardan ve buzdan yansıyarak korunmasız olan gözlerde acı verici geçici körlüğe neden olduğu gibi ciddi tahribat da yapar. Bundan korunmak için Eskimolar kar gözlüğü kullanırlar. Thule kültüründe (Proto-İnuit) de fildişi ya da kemikten kar gözlükleri kullanılmıştır. Rusya Federasyonunda Sirenik Yupikleri ile Sibirya Yupiklerinin yaşadığı Provideniya'daki müzede tahta kar gözlüğü bulunur. St. Lawrence Adasındaki Sibirya Yupikleri kar gözlüklerini morsun fildişinden ya da tahtadan yaparlar. Eskimo kar gözlüğü Alaska Yupikleri kar gözlüklerini (nigaugek) tamamen tek parça tahtadan oyarak ya da dış kısmını deniz kıyısındaki sert otlardan örerek, göze gelen iç kısmını ise bu ot örgüyü deriyle dikerek de yaparlar. Gözlüğün iç kısmı her zaman siyah renkte boyanır ve bazen Yupik maskeleri gibi düzenlenir. Kutup tilkisi kar ve buz üzerinde avlanırken keskin görme yeteneğiyle bilinir ve Yupik kar gözlükleri tilki maskesi olarak da düzenlenir; böylece tilkinin görme gücü avcıya aktarılmış olur. Görme yarığının çizgi gibi daracık yapılması aynı zamanda görüş keskinliği de sağlar. Yupik kar gözlüklerinde görme delikleri bazen çizgi biçiminde daracık değil oldukça açık yapılmış örnekleri de bulunur. Kar gözlükleri bölgelerine göre değişik stillerde olabiliyor. Scammon Bay (Marayaaq) yöresinde sahile vuran Picea glauca türünden ladin ağacı odun ve kütüklerinden kar gözlüğü yapılır ve iç kısmı tahta kaşık gibi oyulur. Kar ve deniz buzundaki güneşin parlamasını ve yansımasını azaltmak için kullanılan Yupik kar gözlükleri polaroid gözlüklerin erken formudur. Gökyüzünün mavi olduğu bir günde bir saatten daha az bir sürede kardan yansıyan güneş ışıkları gözleri yakar ve aşırı kaşıntılı ve sulanmalı kar körlüğü birkaç gün sürer. Bunun sık sık tekrarlanması gözlerde kalıcı hasara neden olur. Her Yupik ailesi avcı ve balıkçı olup, körlük aile için açlık demektir. Batı Alaska Yupiklerinde kış sonundan Haziran başlarına kadar kullanılır. Yupik kar gözlükleri geleneksel olarak tahta (ak ladin), boynuz, fildişi, balina kemiği, balina çubuğu ve huş kabuğundan yapılır. Geyik (rengeyiği ya da sığın) derisiyle de kaplanabilir. Boya olarak hematit (kırmızı), kaolin kili (beyaz), fok yağı lambasının isi (siyah) fermente balık yumurtası ile fok yağı karıştırılarak kullanılır. Sürülen bu boya lambanın ısısıyla sabitlenir. Görme yarıkları yılın zamanına göre dar ya da geniş olabilir. Bazıları kısa bazıları ise özellikle de Batı Alaska'dakiler uzun siperliklidir. Şamanların ruhlar dünyasını görebilmesi için Yupik maskelerinde de kullanılmıştır. Supikler Alaska Yarımadasında ilkbaharda rengeyiği ya da ayı avı için kar gözlükleri kullanılır. Bunları tahta, kemik hatta balina çubuğu gibi malzemeden yaparlar. Prince William Sound yöresinde balina çubuklu göz siperlikleri kürk şapkanın içine dikilir. Tahta, deri ve mors dişinden yapılan Eskimo kar gözlüğü, Doğu Grönland, 1884 İnyupikler kar gözlüklerini kemik ya da rengeyiğinin toynağından yaparlar. Siperlikli kar gözlükleri de görülür. Norton Sound yöresindeki Qawiaraq İnyupikleri ayrıca Dall yaban koyununun toynağını sıcak suda yumuşatarak biçim verirler ve her iki toynağı ticari boncuklarla süslü tendonlarla birbirine bağlarlar. North Slope İnyupikleri de sonradan boncuk kullanmışlardır ve bombeli yaparak siperlik görevi de yüklemişlerdir. Tahta kar gözlükleri dondurucu değildir ve çok rahattır. İnyupik kar gözlükleri Alaska yerli sanatı içinde değerlendirilir. Anaktuvuk Pass yöresindeki Nunamiut İnyupiklerinin tahta maskelerinde kar gözlüğü motifi de kullanılır. Kanada'nın Arktik bölgesindeki (Kuzey Kanada) İnuitler özellikle de ilkbahardaki güneşin kar ve buzdaki yansımasından kar körlüğüne uğramamak için tahta, kemik ya da boynuzdan yapılan kar gözlüğü kullanır ve bu gözlüklerde daracık yatay görme yarığı bırakılır. Gözlükler fok derisinden dar kayışlarla başa takılır. Arktik bölgede kar gözlüğü özellikle de avcılar için en önemli hayatta kalma gerecidir. Grönland'da yaşayan Grönland İnuitleri kar gözlüğü kullanırlar. Batı Grönland'da Upernavik yöresinde 1912 yılında toplanan deri bağcıklı tahta kar gözlüğü National Museum of the American Indian müzesinde bulunmaktadır. Doğu Grönland İnuitleri (Tunumiit) güneşin kardaki yansımalarından korunmak için tahtadan yapılan kar gözlüğü (inniikkilaq) kullanır. Göz çevresi kavisli yapılan bu gözlüklerde görme yarığı daracık çizgi biçimindedir.

Kar Gözlüğü

Kar gözlüğü, kardan ve buzdan yansıyan güneş ışıklarından gözleri koruyup kar körlüğüne uğramamak için takılan koruma gözlüğü. Geleneksel olarak Kuzey Asya ve Kuzey Amerika'da Arktik bölgede Kuzey Kutup Dairesinde yaşayan Eskimolar, Çukçiler, Yukagirler, Samoyedler gibi yerli Arktika halklarınca kullanılır ve ışığın mümkün olduğunca az gelmesi için yatay çizgi biçiminde daracık görme yarığı bırakılır. Arktika'da özellikle yoğun seyahat ve avlanmanın yaşandığı ilkbahar aylarındaki kar yansımalarından ve soğuktan gözleri korur. Bu bölgelerde kullanılan güneş gözlükleri de kar gözlüğü adıyla anılır. Tarihce Kemik kar gözlüğü Eski çağlardan beri Kuzey Avrupa, Grönland, Kuzey Asya ve Kuzey Amerika halklarınca kullanılmaktadır. Eski Bering Denizi Kültürü arkeolojik sitlerinde bulunan morsun fildişinden oyma kar gözlükleri 2000 yaşına tarihlenir. Rusya'nın Çukotka kıyılarındaki Neolitik arkeolojik sitlerinde Uelen yakınlarında Yandogai'de Eski Bering Denizi kültürüne ait Yandogai Early Cemetery adlı erken dönem Eskimo mezarlığında yapılan kazılarda kemik kar gözlükleri bulunmuştur. İnyupik Eskimo coğrafyasındaki Utqiaġvik arkeolojik siti bugünkü Barrow'un (İnyupikçe Utqiaġvik) kasaba merkezinin yaklaşık 1/4 mil güneybatı kenarında yer alır ve arkeolojik çalışmalarla burasının son 1000 yıldır yerleşimde olduğu tespit edilmiştir. Binghamton Üniversitesinden arkeologlar tarafından 1981-1983 yıllarında kapsamlı bir kazı yapılmış ve 20.000 den fazla eser bulunmuştur. Bunların arasında kar gözlükleri de bulunur.

Güneş Gözlüğü

Güneş gözlüğü, güçlü ışığın göze ulaşmasını engelleyen renkli veya koyu lenslerden meydana gelen çeşitli biçimlerde görme cihazlarıdır. Kardan yansıyan güneş ışıkları için kullanılan gözlükler kar gözlüğü adını alır. Pek çok insan doğrudan güneş ışığını çok parlak bulur, özellikle gazete okurken. Açık alan faaliyetlerinde, bisiklete binmek, kaymak ve uçmak gibi, göz normalden daha fazla ışığa maruz kalır. Böyle durumlarda gözleri katarakta sebep olabilecek ultraviyole ışınlarından korumak için bu tür gözlükler kullanılması önerilir. Güneş gözlükleri genellikle mankenler, film oyuncuları ile bağdaştırılmıştır, fakat bu durumun sebebi film ve sahne ışıklarının doğal ışıktan daha kuvvetli olması ve çıplak gözü rahatsız edici olmasıdır. 1950lerden beri güneş gözlükleri bir moda aracı olarak özellikle sahillerde popüler olmuştur.

Güneş Gözlüklerinde Büyüleyici Tasarımlar

Yaz kış demeden her mevsim kullandığımız, hatta pek çoğumuzun vazgeçemediği aksesuar, güneş gözlükleri... Göz sağlığı için olduğu kadar kıyafet kombinlerimizi tamamlamak için de ideal bir parça...

Klasik pilot, retro, siyah, hayvan desenli, leopar, monokrom renk, büyük çerçeveli, 70'ler modasına geri dönüş, eğlenceli baskılar ve kamuflaj  çeşitleriyle herkesin zevkine hitap eden güneş gözlükleri her zamanki gibi çok iddialı...

Sizi cezbeden model hangisi?

Yüzünüzün şekline, esmer ya da açık tenli olmanıza göre değişebilecek gözlük modelleri, farklı renk seçenekleriyle tarzınıza uyum sağlayacak. Ten renginiz ve hatta burun yapınız bile gözlük seçiminizde etkili olacak.

Lüksün ifadesi diyebileceğimiz güneş gözlüklerini almadan önce ayna karşısında denemeyi unutmayın!

Makyaj yaparken renklerin en rahat uygulandığı ve çeşitli makyaj tekniklerinin uyum sağladığı oval yüzler, güneş gözlüğü kullanımında da çok şanslı... Çünkü her tip gözlük bu yüz tipine çok yakışır.

Yuvarlak bir yüzünüz varsa yüzünüzü uzun gösterecek ya da kare çerçeveli modelleri kullanmaya özen gösterin.

Kare yüzlerde keskin hatları yumuşatmak için oval, yuvarlak veya kedigözü çerçeveler kullanılabilir.

Gözlük alırken takıp çıkardığınızda seçenekler arasında yuvarlak ya da kare çerçevelerin dikdörtgen yüzlere daha uygun olduğunu görebilirsiniz.

Burun şeklinin de gözlük seçiminde etkili olduğuna değinmiştik. Birçok kişinin yaptığı gibi siz de büyük çerçeveli güneş gözlükleri ile geniş burnunuzu olduğundan küçük gösterebilirsiniz.

Yanlara doğru yüksek çerçeveler ise dikkati şakaklara çekerek uzun burnunuzu daha kısa, açık renkli gözlükler de yüksek köprülü olduğunda küçük burunları ideal ölçüde gösterecektir.

Göz sağlığını düşünenler için tabi ki öncelikle kalite diyoruz. Güneş ışınlarından korumayan, kalitesiz ve ucuz gözlüklerden uzak durun. Numaralı gözlük kullananlar için de numaralı güneş gözlüğü seçenekleri oldukça fazla... Aynalı modellerin güneşi dışa vurarak göze fazla yansımayı engellemesi, ünlü sanatçılar için de cazip seçeneklerden biri olmasını sağlıyor.

Yuvarlak, köşeli, aynalı, damla modeli ya da çiçek desenli gözlükler ışıltısıyla yüz şeklinize ayrı bir hava katacak. Unutmadan söyleyelim! Kaliteden taviz vermeyen ünlü markalar, ideal, sportif, gold veya gümüş motifler, abartılı süsler, kemik çerçeveler ya da renkli camlarla gerçek bir mücevher kadar büyüleyici tasarımlarını görücüye çıkardı. Siz hala burada mısınız..?